วัดเขากระโดน

RYK3017

วัดเขากระโดน

วัดเขากระโดน ชื่อวัดโดยทางราชการ วัดเขากระโดน มีชื่อที่ชาวบ้านเรียกหรือชื่อเดิมว่า วัดเขาหรือวัดชากโดน เป็นวัดในสังกัดมหานิกาย เขตการปกครองคณะสงฆ์ ตำบลกร่ำ-ชากโดน อำเภอแกลง จังหวัดระยอง ภาค 13 จากหลักฐานการตั้งวัด พบว่า ได้รับอนุญาตสร้างวัดเมื่อประมาณ พ.ศ. 2401 และได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ 22 มิถุนายน พ.ศ. 2537 เนื้อที่กว้าง 22 เมตร ยาว 47 เมตร วัดเขากระโดนได้ตั้งขึ้นเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2401 โดยมีพระอธิการมุ้ย และอำแดงทิม พร้อมด้วยราษฎรเป็นผู้เริ่มสร้าง ซึ่งอำแดงทิม และราษฎรถวายที่ดินจำนวน 14 ไร่ ให้ชื่อว่า “วัดบ้านป่า” ไม่สามารถสืบได้ว่าเพราะเหตุใดจึงชื่อว่าวัดบ้านป่า แต่มีหลักฐานที่ยืนยันได้ตามพระบรมราชโองการดังจะได้อัญเชิญมาประกอบ เพื่อเป็นหลักฐานในการชื่อว่าวัดบ้านป่า “ประกาศไว้แก่ชนทั้งปวงว่าที่เขตอุโบสถวัดบ้านป่า แขวงแกลง โดยยาว 13 วา กว้าง 10 วา อำแดงทิมและราษฎรได้กราบบังคมทูลพระกรุณาขอเป็นวิสุงคามสีมา พระเจ้าแผ่นดินสยามได้ทรงยินดีและอนุโมทนาอนุญาตแล้ว โปรดให้ผู้สำเร็จราชการเมือง กรมการปักกำหนดได้ตามประสงค์ ทรงพระราชอุทิศที่นั้นให้เป็นวิสุงคามสีมา ยกเป็นแผนกหนึ่งต่างหาก จากพระราชอาณาเขต เป็นที่วิเศษสำหรับสงฆ์ มาแต่จาตุทิศทั้งสี่ ทำสังฆกรรมมีอุโบสถเป็นต้น” พระราชทานตั้งแต่วันอาทิตย์ ขึ้น 12 ค่ำ เดือน 3 ปีฉลู พุทธศาสนกาล 2408 พรรษาเป็นวันที่ 5,373 ในรัชกาลปัจจุบัน ต่อมาวัดบ้านป่าได้ชื่อเป็นวัดคีรินทรธาราม จะด้วยเหตุผลประการใดไม่ปรากฏ แต่ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นวัดเขากระโดน ข้อนี้คงจะถือเอาพระราชปรารภของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส ว่าชื่อวัดใดไม่ตรงกับชื่อหมู่บ้านควรจะเปลี่ยนให้ตรงกับชื่อหมู่บ้าน

อุโบสถวัดเขากระโดน

อุโบสถวัดเขากระโดน เป็นอาคารคอนกรีตทรงไทยประเพณีแบบใหม่ ขนาด 5 ห้อง เครื่องหลังคาประดับด้วยช่อฟ้าใบระกาและหางหงส์ ทั้งด้านหน้าและด้านหลังทำเป็นมุขโถง มีพาไลรอบ

จิตรกรรมบนสมุดพระมาลัย วัดเขากระโดน

จิตรกรรมบนสมุดพระมาลัย วัดเขากระโดน ปรากฏเพียงหน้าเดียว ลักษณะโดยรวมค่อนข้างลบเลือน ทำให้ไม่สามารถทราบรายละเอียดเรื่องราวของภาพได้ แต่จากที่หลงเหลืออยู่แสดงให้เห็นว่ามีการใช้สีที่หลากหลายในการวาด ระบายสีพื้นหลังด้วยสีฟ้า มีบุคคลแต่งกายทรงเครื่อง แสดงอากัปกิริยาท่าทางของบุคคลอยู่ในท่าทางกำลังเหาะเหิน จึงน่าจะเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นบนสวรรค์ ร่องรอยของการเขียนภาพแนวกำแพงที่มีลักษณะเป็นเส้นเฉียงแสดงให้เห็นการคำนึงถึงความสมจริง ทั้งยังมีร่องรอยของภาพที่เป็นลักษณะของเจดีย์ จึงทำให้สันนิษฐานได้ว่าภาพจิตรกรรมที่วาดเป็นเรื่องราวของพระมาลัยเถระ ตอนที่พระมาลัยสนทนาธรรมกับท้าวสักกเทวราชที่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์แต่ไม่ปรากฏภาพพระมาลัย มีเพียงเทวดา 3 องค์จึงสันนิษฐานจากร่องรอยลายเส้นรูปเจดีย์ที่เหลืออยู่ว่าเป็นฉากดังกล่าว ทั้งนี้ลักษณะของงานจิตรกรรมมีอายุอยู่ในช่วงราวสมัยรัชกาลที่ 5 ลงมา


ศาลาการเปรียญวัดเขากระโดน

อาคารศาลาการเปรียญเก่า มีไม้ฉลุประดับ สร้างเมื่อ พ.ศ.2519 และได้สะสมเกวียนโบราณไว้เป็นพิพิธภัณฑ์ พร้อมทั้งยังปรากฏโรงหนังตะลุงสร้างไว้อีกด้วย

พิพิธภัณฑ์เกวียนวัดเขากระโดน

โรงหนังตะลุง วัดเขากระโดน